Czym jest kontakt skóra do skóry?
Kontakt skóra do skóry (skin to skin - STS) to położenie nagiego noworodka na gołej klatce piersiowej mamy. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia oraz rozporządzeniem Ministra Zdrowia taki kontakt powinien rozpocząć się zaraz po porodzie i trwać nieprzerwanie przez dwie godziny. Warto o tym pamiętać i w razie potrzeby powołać się na Standardy Opieki Okołoporodowej. Ważenie i mierzenie może spokojnie poczekać (naprawdę niewiele się tu zmieni przez te dwie godziny 😉), a ocenę skali APGAR położna może wykonać, gdy noworodek leży na piersiach mamy. To wyjątkowy czas przeznaczony dla mamy i dziecka. O ile więc nie ma przeciwwskazań medycznych, nikt nie powinien im przeszkadzać.
Dlaczego kontakt skóra do skóry jest taki ważny?
Zapewnia dziecku łagodniejsze wejście w nieznany dla niego świat. Ciepło, bicie serca mamy, jej zapach, miarowy oddech i głos, to wszystko, co noworodek zna ze swojego dotychczasowego, płodowego życia. To daje mu poczucie bezpieczeństwa, które pomaga złagodzić stres związany z adaptacją do nowych warunków. Niższa temperatura otoczenia, światło, ostrzejsze dźwięki, to wszystko jest dla małego człowieka źródłem bardzo intensywnych bodźców, do których nie jest przyzwyczajony - jest silnym stresem. Bliskość mamy pomaga łagodniej wejść w ten nowy świat.
Co istotne, wzmacnia się też więź między matką a dzieckiem. Czuły dotyk, ciepło i niezwykła bliskość, pierwsze spojrzenia w oczy – nie bez powodu mówi się, że mama i dziecko zakochują się w sobie w chwilę po porodzie. Wspiera ich w tym cała fizjologia, sprawiając, że ich ciała zalewa unikalny, hormonalny koktajl składający się z: endorfin, prolaktyny, adrenaliny i przede wszystkim oksytocyny tzw. hormonu miłości i przywiązania. Hormon ten w dużych ilościach wytwarza się także w trakcie aktu seksualnego, tak więc odpowiada za same przyjemności.
Kangurowanie pomaga mamie…
Oksytocyna sprawia, że macica zaczyna się intensywnie obkurczać, co ułatwia mamie urodzenie łożyska oraz zmniejsza ryzyko nadmiernego krwawienia poporodowego. Tulenie swojego wielkiego - małego cudu, delikatne głaskanie, liczenie paluszków powoduje też wyrzut hormonów szczęścia. To także zajmuje uwagę mamy i wspiera ją w czasie zaopatrywania krocza. Długofalowo obniża też poziom stresu oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia depresji poporodowej.
Pozytywny wpływ na karmienie piersią
Oksytocyna ma także kolejne ważne zadanie - wraz z prolaktyną odpowiadają za produkcję i wypływ mleka z piersi. Tak więc również dla karmienia naturalnego kontakt skóra do skóry ma niebagatelne znaczenie. W czasie tych dwóch godzin noworodek podążając za zapachem brodawek, potrafi sam dopełznąć do piersi, by wyssać kilka kropel „płynnego złota” – siary (koniecznie zobaczcie filmiki pokazujące tzw. breast crawl!). Badania pokazują, że ten ważny czas bliskości zaraz po porodzie zwiększa szanse na długie karmienie piersią.
Domowa flora bakteryjna ze skóry na skórę
Coraz więcej badań pokazuje jak ważna dla funkcjonowania jest flora bakteryjna, którą jest zasiedlony nasz organizm. Wspiera ona naszą odporność, jest tarczą chroniącą przed patogennymi bakteriami.
W chwili, gdy noworodek zaraz po narodzinach zostaje położony na gołych piersiach mamy, jego ciało kolonizowane jest przez bezpieczną dla niego florą bakteryjną matki. Dopełnieniem mogą być wygrzane na brzuchu taty pieluchy tetrowe, którymi przykrywa się maleństwo. Zapewnia to dziecku wsparcie w postaci flory bakteryjnej drugiego rodzica oraz pozwala zapoznać się z jego zapachem.
Gdy mama nie może kangurować...
Są sytuacje (np. po cięciu cesarskim), gdy mama zaraz po narodzinach nie może być w kontakcie skóra do skóry z dzieckiem. Warto zadbać o to, by wtedy kontakt przejął tata. Jego ciepło, bicie serca, oddech oraz flora bakteryjna będą niezwykle ważnym wsparciem dla maluszka zaraz po narodzinach.
Kangurowanie w domu
Warto pamiętać, że kontakt skóra do skóry to nie jest coś zarezerwowanego wyłącznie na czas zaraz po porodzie. To wspaniałe narzędzie, które może być pomocne do dalszego budowania więzi, w chwilach kryzysu laktacyjnego lub gdy po prostu mamy ochotę na tulenie i cudowny relaks w objęciach oksytocyny. Tak więc niech nas zalewa na zdrowie! <3
Autorka: Iza Frankowska-Olech
Iza Frankowska-Olech, kobieta, której pasja łączy się z pracą. Dlatego całe jej życie zawodowe kręci się wokół czasu porodu i wczesnego rodzicielstwa, kiedy z radością wspiera i umacnia rodziców w poczuciu bycia kompetentnym i najlepszym rodzicem dla swojego dziecka. Certyfikowana doula (www.douladlaciebie.pl), instruktorka szkoły rodzenia, masażu dziecięcego oraz chustonoszenia, promotorka karmienia piersią. Jedna z dwóch założycielek Mlekoteki – sieci grup wsparcia laktacyjnego oraz akcji promującej karmienie mlekiem mamy. Wraz z dwiema bliskimi jej doulami zainicjowała w Polsce sieć grup Pozytywnie o Porodzie. Z zaangażowaniem i ogromną wrażliwością wspiera rodziców po stracie, sama będąc mamą jednego aniołka. Współpracuje z fundacjami: Promocji Karmienia Piersią i Rodzić po Ludzku.
